Thưa quý doanh nghiệp, Qua nhiều năm tư vấn về việc tranh chấp vốn (cổ phần) tại các doanh nghiệp, Cùng với việc Khảo sát việc hạch toán Vốn điều lệ của các doanh nghiệp hiện nay, Luật Gia Hoàn chia sẻ về những rủi ro của từng phương án hạch toán, để giúp cho doanh nghiệp tránh được các rủi ro không đáng có)
Quy định của Luật và thực tiễn việc hạch toán vốn điều lệ tại doanh nghiệp (Bài viết được viết ngắn gọn và sơ lược để cho người đọc dễ hiểu, dễ ghi nhớ)
1. Quy định Về vốn điều lệ (Thành lập mới + Tăng, chuyển vốn)
Một số quy định cơ bản:
- Lúc Thành lập mới: Phải góp đủ vốn trong 90 ngày kể từ ngày đăng ký kinh doanh. Hết 90 ngày không góp đủ vốn thì có tiếp 30 ngày để làm giảm vốn. (Cũng có 1 số công ty quy định thời hạn ngắn hơn, nhưng đa số là 90 ngày)
- Nếu cá nhân góp vốn thì không cần chứng minh tiền góp vốn qua Tài khoản ngân hàng (có thể góp = tiền mặt)
- Nếu 1 Công ty đi góp vốn mở công ty, hoặc chuyển nhượng/ nhận chuyển nhượng vốn (cổ phần) thì “không được góp vốn bằng tiền mặt”
- Tăng vốn điều lệ: Lúc làm hồ sơ tăng vốn gửi lên sở kế hoạch đầu tư thì tại thời điểm đó Vốn đã được góp đủ rồi
- Cá nhân Chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng cổ phần thì phải kê khai thuế TNCN (có phát sinh tiền thuế tncn hay không thì tuỳ từng trường hợp)
- Công ty có vốn góp/cổ phần tại 1 cty, Khi chuyển nhượng: Cần xuất hoá đơn phần giá trị chuyển, Để thuế suất là Không chịu thuế
2. Thực tiễn hạch toán vốn điều lệ tại doanh nghiệp:
Hiện tại, 1 số kế toán của công ty đang hạch toán vốn điều lệ như sau:
Phương án 1: Hạch toán đủ vốn góp điều lệ đã đăng ký trên giấy đăng ký kinh doanh (Coi như tiền ảo, Hạch toán vào phiếu thu tiền mặt)
Phương án 2: Treo vào tài khoản 138 (Phải thu khác) đối với số vốn chưa góp đủ
Phương án 3: Để trắng báo cáo tài chính (Coi như chẳng ghi nhận gì)
Phương án 4: Góp vốn bằng chuyển khoản (Một số kế toán vẫn còn nghĩ là phải góp vốn qua tài khoản ngân hàng để chứng minh tiền vốn)
3. Ưu Nhược điểm của từng phương án trên
Phương án 1: Hạch toán đủ vốn góp điều lệ đã đăng ký trên giấy đăng ký kinh doanh (Coi như tiền ảo, Hạch toán vào phiếu thu tiền mặt)
Ưu điểm: Thực hiện đúng theo quy định của luật doanh nghiệp về việc góp vốn (về mặt sổ sách)
Nhược điểm (Rủi ro đi kèm):
- Chứng từ ghi nhận góp đủ vốn, làm giấy chứng nhận góp vốn đủ (Trong khi chưa góp đủ) => Nếu công ty có nhiều cổ đông sẽ tiềm ẩn rủi ro về tranh chấp giữa các cổ đông sau này. Bởi lẻ, các cổ đông đã góp đủ vốn => Vậy giám đốc công ty và thủ quỹ/kế toán đang để tiền vốn ở đâu hết ???
- Khi việc khai khống vốn điều lệ (Làm sổ sách, chứng từ ghi nhận việc góp vốn đủ nhưng thực tế là không đủ) bị phát hiện, sẽ bị phạt từ 20 đến 100 triệu (Thường những công ty đăng ký vốn ảo quá lớn như hàng trăm, hàng nghìn tỷ…sẽ bị thanh kiểm tra, Hoặc các cổ đông tranh chấp – gửi công văn thông báo lên cơ quan chức năng về việc công ty làm giả chứng từ…)
Luật Gia Hoàn nhận thấy 1 số doanh nghiệp làm theo phương án : Ghi nhận đủ vốn góp, Xong làm phiếu chi tiền tạm ứng ngược lại (Số chưa góp đủ) cho từng thành viên, cổ đông (Coi như trên chứng từ công ty ghi nhận đủ và nguồn tiền cũng đã được chi tạm ứng ra, giám đốc và thủ quỹ không cầm). Đây là phương án tránh được việc tranh chấp tài sản là vốn ảo sau này
Phương án 2: Treo vào tài khoản 138 (Phải thu khác) đối với số vốn chưa góp đủ
Đối với Thành lập công ty: Sau 90 ngày nếu không góp đủ vốn, Phải làm giảm vốn (Có 30 ngày để thực hiện việc trên)
Đối với tăng vốn điều lệ: Khi làm hồ sơ gửi lên tăng vốn là đã góp đủ rồi
Như vậy, nếu cứ treo vào TK 138 là đang hạch toán sai quy định, Nếu bị thanh tra BCTC sẽ bị phạt (Từ 30 triệu đến 50 triệu)
Việc thực hiện theo phương án 2 này đang hoàn toàn sai với quy định hiện hành.
Phương án 3: Để trắng báo cáo tài chính (Coi như chẳng ghi nhận gì)
Cũng giống như phương án 2, Đây là phương án hạch toán sai hoàn toàn.
Phương án 4: Góp vốn bằng chuyển khoản (Một số kế toán vẫn còn nghĩ là phải góp vốn qua tài khoản ngân hàng để chứng minh tiền vốn)
TH1: Nếu là công ty 1 thành viên thì không có vấn đề gì
TH2: Nếu là công ty được góp vốn bởi nhiều người:
- Chuyển khoản bằng số vốn góp thực tế thì không sao
- Đáo tiền qua ngân hàng để ghi nhận góp vốn đủ (Mặc dù không đủ) => ĐÂY LÀ VIỆC LÀM NGUY HIỂM NHẤT
Một câu chuyện buồn về việc đáo tiền qua tài khoản ngân hàng để góp vốn đủ, để cho mọi người hiểu độ nguy hiểm của nó như thế nào
Ở một công ty nọ, khi thành lập là công ty 1 Thành viên do anh A đứng tên, Vốn điều lệ là 2.8 tỷ
Sau khi công ty hoạt động được 2 năm, có doanh thu, có lượng khách hàng rồi, Vì muốn phát triển hơn nữa, anh A bắt tay làm việc với anh B, và cho anh B góp vốn vào
Do nhu cầu đấu thầu, Công ty vừa cho thêm anh B vào vừa làm tăng vốn điều lệ lên thành 10 tỷ. anh A 51%, anh B 49% (tương đương với 4.9 tỷ)
Thực góp của anh B chỉ có 100 triệu (Cái này theo thỏa thuận giữa anh A và anh B)
Kế toán công ty bảo tiền góp vốn này phải góp qua tài khoản ngân hàng để ghi nhận đủ theo vốn đã đăng ký là 10 ỷ
Vì vậy mới thực hiện thao tác đáo tiền ngân hàng như sau: Kế toán đi cùng anh B (mang theo 1 cuốn séc đã được giám đốc ký) đi ra ngân hàng. Rút 500 triệu của công ty, đưa cho anh B nộp tiền mặt vào tài khoản công ty, Ghi nội dung “Nộp tiền góp vốn kinh doanh), Sau khi tiền vào tài khoản công ty, Kế toán rút ra và đưa cho anh B để nộp tiếp vào tài khoản công ty…..Cứ như vậy, đến lúc tiền vào công ty đủ 4.9 tỷ với nội dung “Góp vốn kinh doanh”
Sau khoảng 2 năm làm việc với nhau, bắt đầu phát sinh mâu thuẫn trong làm việc, Anh A bảo anh B không làm gì, vẫn được hưởng lợi nhuận chia theo tỷ lệ vốn góp 49%, Trong khi chỉ góp thực có 100 triệu, Tôi làm nhiều tại sao lại thu nhập có từng này….
Bắt đầu lôi nhau ra để giải quyết, lúc này giá trị công ty rất cao (Vì làm rất nhiều dự án nhà nước, không anh nào chịu nhường công ty, Không anh nào chấp nhận cách chia tài sản sau khi tách). Anh B thì bảo tôi góp đủ vốn 4.9 tỷ có chứng từ đầy đủ. Lúc này là giám đốc A và kế toán cứng miệng luôn rồi
Vì vậy, qua 1 câu chuyện đơn giản như này, Luật Gia Hoàn muốn khuyến cáo các bạn rằng: Mọi việc liên quan đến tiền nong góp vốn phải RẤT RÕ RÀNG bằng giấy tờ. Lúc làm ăn ban đầu ai cũng hòa thuận, 1 thời gian sau mới có nhiều mâu thuẫn
Không nên xử lý việc góp vốn ảo = giấy tờ thật
Các doanh nghiệp nên kiểm tra lại phần Hồ sơ góp vốn này của mình tại công ty, Để có hướng xử lý khắc phục sớm, trước khi bị thanh kiểm tra, trước khi xảy ra mâu thuẫn nội bộ công ty
Câu chuyện vốn điều lệ nó đặc thù ở từng công ty, Nếu các bạn gặp khó khăn hoặc chưa hiểu nên hạch toán như nào để vừa đúng quy định mà lại không có tranh chấp thì Có thể liên hệ Luật Gia Hoàn để chúng tôi lắng nghe và chia sẻ những thông tin hữu ích cho doanh nghiệp của bạn!
Luật Gia Hoàn
Hotline: 0972.39.1526 – 0702.48.5555
Địa chỉ trụ sở: Lô 12 Dịch vụ 5 Khu đô thị Tây Nam Linh Đàm, Phường Hoàng Liệt, Quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội
Email: Thanhlapdoanhnghiepgiatot@gmail.com
